Odstąpienie od umowy

Tak, gdyż umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawarta na odległość (np. przez telefon) lub poza lokalem przedsiębiorstwa podlega ustawie o prawach konsumenta. Konsument może od niej odstąpić w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia bez podawania przyczyn.

Usługa telekomunikacyjna może być świadczona jeszcze przed upływem terminu odstąpienia od umowy. W tym przypadku przedsiębiorca powinien wymagać od konsumenta złożenia – na trwałym nośniku – wyraźnego oświadczenia o wyrażeniu zgody na rozpoczęcie świadczenia usługi przed upływem terminu na odstąpienie od umowy oraz oświadczenia o przyjęciu tej informacji do wiadomości.

Jeżeli świadczenie usługi zostało rozpoczęte przed upływem terminu na odstąpienie, a następnie konsument odstąpił od umowy, ma on obowiązek zapłaty za świadczenia spełnione do chwili odstąpienia. Kwotę zapłaty oblicza się proporcjonalnie do zakresu spełnionego świadczenia, z uwzględnieniem uzgodnionej w umowie ceny lub wynagrodzenia. Jeśli są one nadmierne, podstawą obliczenia tej kwoty jest wartość rynkowa spełnionego świadczenia.

Podstawa prawna: art. 15 ust. 3, art. 35 ustawa o prawach konsumenta

Tak, konsument może odstąpić od umowy również w przypadku tego rodzaju umów.

Na wyraźne żądanie konsumenta – złożone w formie oświadczenia utrwalonego na trwałym nośniku – przedsiębiorca może rozpocząć wykonanie usługi przed upływem 14 dni na odstąpienie od umowy. Konsument musi zostać poinformowany o konsekwencjach tej decyzji przed rozpoczęciem spełniania świadczenia i musi złożyć oświadczenie, że przyjął to do wiadomości.

Jeżeli świadczenie usługi zostało rozpoczęte przed upływem terminu na odstąpienie – za wyraźną zgodą konsumenta – a następnie konsument odstąpił od umowy, ma on obowiązek zapłaty za świadczenia spełnione do chwili odstąpienia.

Uwaga!
Jeżeli przedsiębiorca w pełni wykonał usługę za wyraźną zgodą konsumenta, to konsumentowi nie przysługuje prawo odstąpienia od umowy.

Podstawa prawna: art. 38 pkt 1 ustawy o prawach konsumenta

Tak, konsument może odstąpić od tej umowy, gdyż ustawa o prawach konsumenta ma również zastosowanie do umów pośrednictwa w obrocie nieruchomościami (kojarzenia ofert kupna/sprzedaży).

Konsument ma obowiązek zapłaty za świadczenie spełnione do chwili odstąpienia. Kwotę oblicza się proporcjonalnie do zakresu spełnionego świadczenia, uwzględniając cenę lub wynagrodzenie uzgodnione w umowie. Jeżeli są one nadmierne, podstawą obliczenia tej kwoty jest wartość rynkowa spełnionego świadczenia.

Przykład
Agnieszka chce sprzedać mieszkanie. Decyduje się skorzystać z usług agencji pośrednictwa nieruchomości. Zawiera umowę przez internet i zgadza się na to, aby agencja zaczęła poszukiwania kupca od razu, czyli przed upływem 14 dni na odstąpienie od umowy. Jednak Agnieszka po 10 dniach postanawia skorzystać z przysługującego jej prawa i odstępuje od umowy. W związku z tym, że w międzyczasie agencja dokonała oględzin obiektu oraz skompletowała niezbędną dokumentację nieruchomości, Agnieszka musi zapłacić za te usługi.

Uwaga!
Jeśli oferta konsumenta – przed upływem terminu na odstąpienie od umowy – została skojarzona z aktualną ofertą drugiej strony, może to stanowić przesłankę do stwierdzenia, że przedsiębiorca w pełni wykonał usługę. W tym przypadku nie będzie przysługiwało konsumentowi prawo odstąpienia od umowy, jeżeli był o tym poinformowany przez przedsiębiorcę i przyjął to do wiadomości.

Jeśli przedsiębiorca nie poinformował konsumenta o prawie odstąpienia od umowy i skutkach jego wykonania, konsument nie ponosi kosztów świadczenia usług – w całości lub części – za czas do odstąpienia od umowy.

Podstawa prawna: art. 35, art. 36 pkt 1a, art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy o prawach konsumenta

Umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa – np. na pokazach

Sprzedawca zawsze musi wskazać konsumentowi, które koszty związane ze zwrotem towaru będzie musiał ponieść w razie odstąpienia od umowy. Informacja ta powinna być przekazana w sposób jasny i zrozumiały już na etapie składania propozycji zawarcia umowy. Przekazanie jej po złożeniu przez konsumenta oświadczenia o odstąpieniu nie spełnia tego wymogu.

Umowy zawierane na odległość – np. przez internet

Sprzedawca musi wskazać konsumentowi koszty zwrotu w sytuacji, gdy oddawany towar nie może zostać odesłany pocztą ze względu na swój charakter, np. wielkość.

Podstawa prawna: art. 12 ust. 1 pkt 10 ustawy o prawach konsumenta

Przedstawione poniżej sytuacje są tylko przykładami – możliwości konfiguracji jest znacznie więcej. Przedsiębiorca zawsze może zmodyfikować zasady zwrotu towaru na korzyść konsumenta.

• Sprzedawca za dostarczenie jednego towaru pobiera opłatę 5 zł, a za dostarczenie dwóch – 10 zł. Konsument zapłacił więc za dostarczenie 10 zł. Sprzedawca powinien zwrócić konsumentowi 5 zł.
• Sprzedawca za dostarczenie jednego towaru pobiera opłatę 10 zł, a za dostarczenie dwóch – 5 zł. Konsument zapłacił więc za dostarczenie 5 zł. Sprzedawca nie musi nic zwracać konsumentowi.
• Sprzedawca za dostarczenie zarówno jednego, jak i dwóch towarów pobiera stałą opłatę 5 zł. Konsument zapłacił więc za dostarczenie 5 zł. Sprzedawca nie musi nic zwracać konsumentowi.

Podstawa prawna: art. 32 ustawy o prawach konsumenta

Tak, w przypadku tego typu umów stosuje się ustawę o prawach konsumenta. W związku z tym konsumentowi przysługuje prawo odstąpienia od umowy, chyba że przedsiębiorca wykonał w pełni usługę za wyraźną i uprzednią zgodą konsumenta, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po jego spełnieniu utraci prawo odstąpienia od umowy i przyjął to do wiadomości

Uwaga!
Ustawy o prawach konsumenta nie stosuje się m.in. do umów dotyczących najmu pomieszczeń do celów mieszkalnych.

Podstawa prawna: art. 4 ust. 1, art. 38 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta

Tak, gdyż odbiór osobisty nie jest zwykłym sposobem dostarczenia rzeczy. W związku z tym po odstąpieniu przez konsumenta od umowy zawartej na odległość, sprzedawca zobowiązany jest do zwrotu kosztów najtańszej, oferowanej przez niego opcji wysyłki (tu listu poleconego ekonomicznego).

Podstawa prawna: art. 33 ustawy o prawach konsumenta

Bezpłatną opcję dostawy towaru oferowaną przez sprzedawcę – np. list za 0 zł – należy traktować jako najtańszy zwykły sposób dostarczenia rzeczy. Jeżeli konsument z opcji sklepu wybrał jednak inną, odpłatną – np. przesyłkę kurierską za 15 zł – to po odstąpieniu przez niego od umowy sprzedawca nie jest zobowiązany do zwrotu tych kosztów.

Podstawa prawna: art. 33 ustawy o prawach konsumenta

Jeśli konsument odstępuje od umowy, ponosi on odpowiedzialność za zmniejszenie wartości towaru będące wynikiem jego korzystania w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania towaru.

W pierwszej kolejności strony umowy powinny spróbować porozumieć się co do procentowego określenia zużycia towaru. Jeżeli to się nie uda, kwestię tę będzie musiał rozstrzygnąć sąd.

Podstawa prawna: art. 34 ust. 4 ustawy o prawach konsumenta

Są to towary na tyle duże, że nie da się ich odesłać pocztą oraz te, które ze względu na swój charakter mogłyby zostać uszkodzone, np. gdy konieczny jest demontaż pieca gazowego czy filtrów do wody.

Podstawa prawna: art. 34 ust. 3 ustawy o prawach konsumenta

Termin na odstąpienie od umowy liczy się od momentu wejścia w posiadanie towaru, gdyż w ten sposób konsument ma możliwość faktycznego zapoznania się z kupionym towarem. Zatem w tym przypadku termin na odstąpienie od umowy liczy się od daty odebrania towaru z paczkomatu.

Dowiedz się więcej: Terminy

Podstawa prawna: art. 28 ustawy o prawach konsumenta

Przy odstąpieniu od umowy warto posłużyć się ustawowym formularzem, ale nie jest to konieczne. Można posłużyć się innymi wzorami lub też stworzyć własny. Odstąpienie zawsze warto złożyć na piśmie (w ewentualnych celach dowodowych).

Podstawa prawna: art. 30 ustawy o prawach konsumenta

Tak, konsument może złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy również przed otrzymaniem towaru. W tej sytuacji przedsiębiorca – jeśli wysłał już zamówiony towar – może obciążyć konsumenta kosztami, które konsument musiałby ponieść w sytuacji odstąpienia od umowy po odbiorze towaru.

Tak, przedsiębiorca ponosi koszty związane ze zwrotem płatności, również tej dokonanej przy użyciu usługi typu PayU lub konta zagranicznego. Konsument powinien otrzymać zwrot kosztów przy użyciu tego samego sposobu zapłaty jakiego użył płacąc (np. zwrot na konto zagraniczne). Istnieje przy tym możliwość, że konsument w wyraźny sposób zgodzi się na inny sposób zwrotu, który nie będzie się wiązał z żadnymi kosztami dla niego.

Podstawa prawna: art. 32 ust. 2 ustawy o prawach konsumenta.

W przypadku, gdy termin na odstąpienie od umowy mija w sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, to konsument ma możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu w następny dzień roboczy.

Przykład
Piotr kupił towar na pokazie w niedzielę 7 lutego. Co ważne, towar został mu wydany od razu, zatem termin liczy się od następnego dnia, tj. 8 lutego. Chcąc odstąpić od umowy Piotr powinien to zrobić najpóźniej w poniedziałek 22 lutego.

Ważne!
Przy liczeniu terminów nie wlicza się początkowego dnia zdarzenia – jeśli konsument otrzymał towar 4 kwietnia, to 14 dni mija 18 kwietnia.

Dowiedz się więcej: Terminy

Podstawa prawna: art. 3 ust. 4 Rozporządzenie Rady nr 1182/71 z dnia 3 czerwca 1971 r. określające zasady mające zastosowanie do okresów, dat i terminów, art. 115 Kodeksu cywilnego.

W tej sytuacji nie ma znaczenia, że po drodze występują święta lub dni wolne. Termin liczy się według dni kalendarzowych.

Przykład
Julia kupiła przez internet telefon. Towar otrzymała 21 marca (poniedziałek). Termin złożenia oświadczenia o odstąpieniu mija 4 kwietnia (poniedziałek). Nie ma znaczenia, że w międzyczasie przypadły 3 dni świąteczne.

Ważne!
Przy liczeniu terminów nie wlicza się początkowego dnia zdarzenia – jeśli konsument otrzymał towar 4 kwietnia, to 14 dni mija 18 kwietnia.

Dowiedz się więcej: Terminy

Podstawa prawna: art. 115 Kodeksu cywilnego.

Tak, konsument może odstąpić od umowy dotyczącej usług zdrowotnych zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa w terminie 14 dni od daty zawarcia tej umowy. Nie dotyczy to jednak produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych wydanych z apteki.

Podstawa prawna: art. 3a ust. 2 i 3 ustawy o prawach konsumenta

Konsument, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa podczas niezamówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta albo wycieczki, może odstąpić od tej umowy w terminie 30 dni od daty zawarcia umowy.

Podstawa prawna: art. 27 ust. 2 ustawy o prawach konsumenta

Nie, przedsiębiorca nie może przyjąć płatności przed upływem terminu odstąpienia od umowy w przypadku zawarcia umowy podczas wycieczki albo niezamówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta albo pokazu, chyba że pokaz został zorganizowany w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta na jego wyraźne zaproszenie.

Podstawa prawna: art. 17a ustawy o prawach konsumenta